सर्लाही–यमपञ्चकको चौँथो दिन आज (मंगलवार) गाईगोरुको पूजा गरी मनाइँदैछ ।
हिन्दुहरुमा गाईलाई पवित्राको प्रतिक मानी पूजा गर्ने वैदिक सनातन कालदेखिको विधि हो । गाईले दिने दूध आमाले खुवाएको दूध जत्तिकै पौष्टिक हुने भएकाले गाईलाई गौमाता समेत भन्ने गरिन्छ । स्थानीय जातका गाईमा हुने जुरोले सूर्य र चन्द्रमाबाट ऊर्जा लिई दूध, गहुँत र गोबरका माध्यमबाट मानिसमा शक्ति दिने कुरा आधुनिक विज्ञानले समेत प्रमाणित गरिसकेको छ ।
गाईको पूजा गरी आजका दिन मीठामीठा परिकार खान दिए गाईबाट पाइने शुद्धता सधैँ प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास छ । नेपालका कतिपय भाग र केही समुदायमा कात्तिक कृष्ण औँसीकै दिनमा गाई पूजा गर्ने परम्परा रहे पनि औँसीको अन्त्य र प्रतिपदाको सुरुमा गाई पूजा गर्नुपर्ने शास्त्रीय मान्यता रहेको धर्मशास्त्रविद् प्राडा रामचन्द्र गौतमले जानकारी दिए ।
वैदिक सनातन हिन्दू धर्मावलम्बीले गर्ने हरेक कर्ममा गाईदान गर्ने विधि समेत छ । पछिल्लो समय गाईको अभावमा पैसा राखेर गाईको अभावमा भनी सङ्कल्प गरिन्छ । गाईलाई सम्मानको साथ राष्ट्रिय जनावरमा समेत राखिएको छ । आज गाई पूजा गरी साउन शुक्ल पूर्णिमाका दिनमा दाहिने हातमा बाँधिएको रक्षाबन्धन गाईको पुच्छरमा बाँधिदिएमा मृत्युपश्चात् गाईले स्वर्ग जानका लागि वैतरणी नदी तारिदिने धार्मिक विश्वास समेत रहदै आएको छ ।
यस्तै गोरु तिहार पनि आजै परेको छ । बर्षदिन भरी खेत जोत्ने कर्ममा किसानलाई सहयोग पु¥याउने गोरुलाई समेत सम्मान सहित तिहारको गोवर्धन पुजाको दिन पुजा गर्ने चलन छ । तर, यस पटक तिथि घटबढका कारण गोरुको पनि आजै पुजा गरिदै छ ।
कृषिप्रधान नेपाली दैलोहरूमा हिउँदको सुरुवातसँगै वर्खायाम भरि थन्काएर राखेका हलो, कुटो, कोदालो लगायतका औजारहरू बाहिर निकालेर तिहारका दिन पूजा गर्ने चलन छ र यो पूजा भोलि गरिनेछ ।
